(عکس تزئینی است.)
عشایر قشقایی و بلوردی
با توجه به بعضی اسناد همانند سنگ قبرها ، اسامی محلها و اقوال گذشتگان در حدود سالهای ۱۰۰۰ الی ۱۲۰۰ هق عشایر قشقایی فارس از چهار محال به عنوان ییلاق استفاده می‌نمودند و چمنزارهای سرسبز این ناحیه محل چرای احشام آنها بوده است. سپس بین عشایر بختیاری و عشایر قشقایی زد و خورد ایجاد شده و در این درگیریها بختیاری‌ها پیروز شدند و قشقاییها مجبور شدند برای همیشه چهار محال را ترک کنند.
استحکامات قشقاییها بنام چال قشقایی در ارتفاعات کوه جهان‌بین قرار داشته که هنوز آثاری از آن پا برجاست. گروهی از قشقاییها که ده نشین شده بودند در چهارمحال ماندگار شدند از جمله در فارسان ، کران و بعضی نقاط دیگر. سنگ قبر حاج قوچ علی قشقایی که درسال ۱۰۵۰ هق فوت شده است در کنار امامزاه سید محمد کران قرار دارد. وجه تسمیه فارسان نیز احتمالاً از همین معنی گرفته شده است و ترکهای ساکن چهار محال از جمله در سامان، جونقان و… بهارلو و قشقایی بوده اند.
فارسان معرب پارسان است و اکنون نیز عده زیادی از مردم مخصوصاً بزرگسالان فارسان را به صورت پارسان یا پارسون تلفظ می‌کنند و معتقدند پارسانیها از طوایف اینالوی قشقایی و یا بلوردی هستند.
«قدیمی‌ترین ایلی که نامش در تواریخ ایلات لرستان بزرگ هست ایل کواراکانی یا کرانی و کرائی است. ایل کرانی در کشمکشهای تاریخی صدمات بسیار دید. از آنجمله هجوم سردار معروف شاه عباس کبیر صفوی به آن ایل در سال ۱۰۰۴ قمری است که ذکر آن در کتاب تاریخ فتوحات همایونی نوشته سیاقی نظام اینگونه آمده است ( « … و روز چهارم که بیست چهارم ماه مذکور بود از زلزله و آشوبی در زمین کهگیلویه حادث گشته که جز به کرانی کوه و تارعزیمت او سمت تسکین نمی‌گیرد. لاجرم با جمعی خواص ملازمان خاصه شریفه و ملازمان و خدمتکاران و سایر عساکر … و روز سیوم از شیراز خود را به کرانی که هشت روز مسافت است رسانیده و چون ابر اندوه بر سر آن گروه تاخت و باران بلا باریدن گرفت . خلقی را غرقه بحر فنا ساخت و مال و غنایم ایشان مورد غارت گشته … من بعد آمدن الوار به دیوان او چون اتصال آتش با آب و اجتماع شب با آفتاب از قبیل محالاتست. ») با تسلیم رئیس ایل کرانی بخش مهمی از تیره‌های ایل کرانی که در جنگ با سپاه اللهورد‌یخان شرکت داشتند به کوچ اجباری پرداختند و در میان ایلات اینالوی قشقایی اسکان داده شده‌اند. در حکومت نادر شاه افشار که که صفی میرزا از طایفه کرانی دعوی سلطنت کرد و بعداً از سپاه نادرشکست خورد نادر به تصفیه متمردین و هواداران صفی میرزا در ایل کرانی پرداخت… و بر اثر همین حوادث بود که به نقاط دیگر فارس و خوزستان و(سیرجان و چهارمحال) کوچانده شدند.»
محقق و نویسنده ارزشمند: سعید مردانی کرانی
برگرفته از مجله ائل سوزو
درود جناب مردانى،
اطلاعات مفید و جالبى بوده. بقول تاریخ قشقاییها همیشه درگیر و در حال گذر بوده اند و هیچگاه موفق نشده اند شهرى یا روستایى را به خود اختصاص دهند.
ولى با این همه کمى و کاستى ها همیشه مفتخر و با شرافت زندگى کرده اند و به فرهنگ کهن خویش احترام به سزایى گذاشته اند.