به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، یافته‌ها حاکی است که هنر فرش بافی، پیش از میلاد مسیح در آسیا وجود داشته است؛ و ایرانیان نخستین قومی بودند، که به آن پرداخته‌اند. به طوری که فرش پازیریک نیز منسوب به ایرانیان باستان است. فرش‌های ایرانی در دوره صفوی به دلیل حمایت پادشاهانی همچون شاه عباس به شهرت جهانی رسیدند.
با اتمام یک فرش دستباف شناسنامه آن فرش نیز صادر می‌شود. چرا که جغرافیا، آداب و رسوم منطقه و نمادهای های مورد استفاده مردم منطقه، در طرح و بافت آن فرش محسوس است. از طرفی درآمد قالیبافان باتوجه به ارزش واقعی فرش نهایی بسیار کم است. بنابراین مهم است خرید فرش دستباف از مکانی مطمئن و به صورت مستقیم از بافنده انجام شود. تا علاوه بر حذف واسطه‌ها و کم شدن قیمت نهایی، درآمد آن نیز به بافنده برسد.
آشنایی با اصطلاحات فرش دستباف
به بافته‌های از الیاف شامل پشم، پنبه و ابریشم قالی یا فرش می‌گویند. در یک دسته بندی کلی فرش‌ها به دو دسته فرش دستباف و ماشینی تقسیم می‌شود.
در فرش ماشینی معمولاً از الیاف مصنوعی و گاهی پلاستیکی استفاده می‌شود. اما در بافت فرش دستباف، الیاف طبیعی و دستریس به کار گرفته می‌شود.
بافت هر قالی یا فرش دستباف نیز، شامل دو جز تار و پود است. پود (پرز) رشته‌ای است که در پهنای فرش استفاده می‌شود و تار رشته‌ای است که در بلندای آن قرار می‌گیرد.
خامه پرزی که حول محور تار تنیده می‌شود نیز گره نام دارد. به تعداد گره‌های فرش در هر ۷ سانتیمتر یک رج گفته می‌شود. هرچه تعداد رج ها و گره‌ها در یک فرش بیشتر باشد تراکم، ظرافت و به موازات آن کیفیت فرش نیز بالاتر می‌رود.
ببین بافندگان ایرانی استفاده از دو نوع گره فارسی و گره ترکی رایج است. در هر دو گره از الیاف کرک، پشم، پنبه و ابریشم استفاده می‌شود.
در گره ترکی با استفاده از قلاب خامه پرز در بین دو تار تنیده می‌شود. بنابراین، استحکام زیادی دارد. در گره فارسی که می‌تواند جهت آن از راست به چپ یا برعکس باشد؛ خامه پرز بین یک تار تنیده شده و از پشت تار دیگر رد می‌شود. گره‌های فارسی با استفاده از دست زده می‌شود.
مردم عشایر و هنر قالیبافی
عشایر مردمی کوچ نشین بودند که در چادرهای خود زندگی می‌کردند. آنها در ابتدا برای فراهم کردن زیر اندازی درون چادر خود، با تنه و ساقه درختان شروع به حصیر بافی کردند و پس از چندی حصیر بافی تبدیل به قالی بافی شد. بنابراین، هنر قالی بافی (فرش بافی) از مردمان عشایر شروع شد. پیشه اصلی مردم عشایر دامپروری است. بنابراین، پشم و کرک استفاده شده در فرش‌های عشایری حاصل دسترنج این مردمان سختکوش است. با گذشت زمان و تغییرات سبک زندگی، مردم عشایر نیز تمایل بیش‌تری به یکجا نشینی پیدا کردند. دارهای قالی مردم عشایر در ابتدا به صورت افقی بوده است. اما با تمایل به یکجا نشینی و کوچ کم‌تر این دارها به صورت عمودی در آمده‌اند. پس از یکجا نشینی عشایر و گسترش فرهنگ روستایی بین آنها نقشه بافته‌ها نیز دستخوش تغییر شد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
فرش عشایری مادر فرش‌های دستباف ایرانی
از آنجا که صنعت قالی بافی از مردم عشایر شروع شد و نخستین فرش‌های بافته شده نیز بافت عشایر بودند، فرش عشایری را مادر فرش‌های ایرانی می‌دانند. بافت یک فرش عشایری به روش تخت انجام می‌شود، به طوری که بافتی حدوداً ۲۰ تا ۳۰ رج دارد و معمولاً جنس ریشه‌ها از پشم است. عشایر معمولاً از فرش‌های دلبافته خود به عنوان زیر انداز استفاده می‌کنند و یا با بافت آنها درآمد کسب می‌کنند. اما، در بازارهای جهانی از فرش عشایری به عنوان یک اثر هنری یاد می‌شود، که پتانسیل بالایی نیز برای صادرات دارد.
تفاوت فرش‌های شهری، روستایی و عشایری
قالیبافان شهری معمولاً فرش دستباف را از روی نقشه قبلی که به وسیله طراح ایجاد شده است، می‌بافند. این نقشه می‌تواند به صورت یک عکس یا مشابه یک تابلوی نقاشی باشد. همچنین، در فرش‌های شهری پرزهای فرش کوتاه، گره‌ها کم‌تر و جزییات نقشه فرش بیشتر دیده می‌شود. موضوعات فرش‌های شهری گسترده است و می‌تواند نماینگر یک شخص، طبیعت یا یک فرهنگ خاص نیز باشد.
در فرش‌های عشایری، بافت فرش‌ها به صورت ذهنی و بداهه (دلبافته) انجام می‌شود که خلاقیت زیادی در آن به کار رفته است. به دلیل دلبافته بودن فرش، نقشه‌های نامتقارن زیادی نیز بین فرش‌های عشایری دیده می‌شود. نمونه‌های کم نظیری از فرش عشایری همانند فرش قشقایی، فرش بختیاری، بلوچ و شاهسون وجود دارد.
بعد از یکجا نشین شدن عشایر و گسترش فرهنگ روستایی، فرش‌های روستایی نیز پدیدار شدند. این فرش‌ها آمیخته با فرهنگ مردم روستا هستند و نزدیکی زیادی به فرش‌های عشایری دارند. می‌توان گفت نقشه‌های فرش روستایی ترکیبی از دلبافته و نقشه‌های سفارشی شهری است.
بافت یک فرش ایرانی معمولاً به یکی از سه روش لول، نیم لول و تخت انجام می‌شود. در بین فرش‌های شهری بافت لول، فرش‌های روستایی نیم لول و فرش‌های عشایری بافت تخت رایج است.
نقشه‌های زیبا و طراوت رنگ در فرش عشایری
معمولاً در فرش‌های عشایری از نقشه‌های ساده، شکسته و هندسی استفاده می‌شود. گاهی اوقات نیز این نقشه‌ها برگرفته از طبیعت، فرهنگ یا نمادهای مورد استفاده منطقه است. سادگی نقشه‌ها یکی از عوامل مهم زیبایی فرش عشایری است. به همین دلیل است که این فرش‌ها به راحتی با هر نوع از دکوراسیون اعم از سنتی، کلاسیک و مدرن، هماهنگ می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مهم فرش عشایری، رنگ‌های دلنشین و چشم نواز آن فرش هاست که با گیاهان خودروی همان منطقه به صورت دستی ساخته شده‌اند.
خرید فرش عشایری مناسب
برای انتخاب یک فرش عشایری می‌بایست در ابتدا فاکتورهایی مانند اندازه، رنگ، بافت و قیمت را در نظر گرفت. به طوری که فرش مورد نظر با دکوراسیون منزل ما مطابقت داشته باشد. در خصوص سایز و اندازه فرش نوع دکوراسیون و فضای خالی اطراف آن مهم است. برای مثال معمولاً در دکوراسیون‌های مدرن، فرش‌ها را نسبتاً کوچک‌تر نسبت به فضای خالی خانه در نظر می‌گیرند. برای انتخاب رنگ فرش نیز، ابتدا باید نوع دکوراسیون منزل در نظر گرفته شود. برای یک دکوراسیون ساده کلاسیک با مبلمان چوبی، یک فرش لاکی (بافت نهاوند، زابل یا قشقایی) گزینه مناسبی است. اما، برای یک دکوراسیون مدرن و نسبتاً شلوغ، فرش‌های ساده‌تری مثل فرش‌های خشتی، با پس زمینه کرم (بافت بختیاری) مناسب‌تر است. یکی از مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب فرش دستباف قیمت آن فرش، متناسب با بودجه است. با خرید فرش دستباف بدون واسطه می‌توان فرش دلخواه را با قیمت اصلی و از بافنده اصلی تهیه کرد.
گالری فرش هنر پارسه مکانی معتبر با بیش از ۵۰ سال سابقه، در زمینه عرضه مستقیم فرش‌های روستایی و عشایری است که در مجتمع مگامال تهران واقع شده است.
گروه فرش دستباف هنر پارسه:
نشانی: تهران، بزرگراه شهید ستاری، اکباتان، مجتمع مگامال، طبقه دوم، واحد ۲۰۵
آدرس سایت: parseh-carpet.com
تلفن پشتیبانی: ۰۲۱۴۴۶۳۴۸۳۴- ۰۹۱۲۵۳۵۲۹۳۰
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.
