اسدلله مردانی رحیمی فرزند شیرزاد در سال ۱۳۳۱ه.ش در یک خانواده چادرنشین ایلیاتی از طایفه رحیمی که شعبه ای از ایلات قشقایی استان فارس است، پابه عرصه حیات نهاد .
دوران کودکی رادر ایل وتحصیلات ابتدایی رادر مکتبخانه و دبستانهای دولتی عشایری گذراند؛دوره متوسطه را تا کلاس نهم در شهر شیراز به پایان رساند وپس از گذراندن دوره دانشسرای عشایری به عنوان معلم درمیان ایلات و روستاهای جنوب ایران به تدریس پرداخت در هنگام تدریس وانجام وظیفه موفق شد که مدارک دیپلم ریاضی و سپس لیسانس ادبیات فارسی راکسب کند بنابراین در طول ۳۰ سال معلمی خود در مقاطع مختلف ابتدایی ، راهنمایی ودبیرستان تدریس نموده تا اینکه در سال ۱۳۷۹ باز نشسته شد .وی از سال ۱۳۶۸ مصمم شد که لغت نامه ترکی قشقایی را تالیف وتدوین نماید ؛هرچند که مقدمه کار را از سال ۱۳۶۴ آغاز کرده بود .
از تالیفات ایشان می توان به کتابهای :
– قاشقایی سؤزلوگو
– آتالار سوزو (ضرب المثلهای ترکی قشقایی )
-آساناکلار (ترانه های ترکی قشقایی)
– زبان ترکی قشقایی و شیوه نگارش آن
_ خود آموز زبان ترکی قشقایی ومبانی دستور آن و…… اشاره کرد
آقای مردانی در کتاب قاشقایی سوزلوگو می نویسد: ترکان قشقایی که از هزاران سال قبل در خطه جنوب ایران درخشیده ودر طول تاریخ با زبان قانونمند ترکی تکلم نموده و هم اکنون نیز با افتخار و سربلندی تمام به زبان خود می بالند و بر غنای آن می افزایند ، به خاطر همین تهاجمات فرهنگی سلطه جویان جهانی که همه فرهنگها و زبانهارا نشانه گرفته ، باعث شده که زبان این قوم هم در معرض تهدید قرار گیرد؛ تهدیدی که خدای نکرده ،به مرگ این زبان منتهی گردد ومرگی که نه تنها به حیات آبا و اجدادی ما قشقایی ها خاتمه دهد ،بلکه بر زندگانی وتمدن چندین هزار ساله ترکان جنوب ایران خط بطلان بکشد .
من با ملاحظه این وضعیت وبا درک این واقعیت که روز به روز فقر زبانی بر دنیای زیبای ادبیات ترکی قشقایی سایه می افکند نتوانستم آسوده خاطر باشم؛ به مدت ۲۰ سال از دوران زندگی ام رابا تفکر ،تامل تلاش تشویش، اضطراب ونا آرامی به سر بردم ؛ ایلات ،قبایل طوایف ،روستاها شهرها واستانهای ترک نشین ایران رادر نوردیدم. وبا مطالعه کتب ولغت نامه های مختلف ترکی ،فارسی ، دست نوشته های قدیمی و…توانستم با گردآوری واژگان ترکی قشقایی خدمتی هرچند ناچیز به مردم ایل وتبارم عرضه نمایم .
شاید تدوین واژگان ترکی قشقایی توام با آگاهی و همت عمومی ترکان قشقایی باعث شود که نه تنها این زبان از آسیب تهاجمات مصون. بماند ،بلکه پشتوانه محکمی برای بقا ،پایداری ، استحکام و غنای آن باشد.
به امید فرا رسیدن چنین روزی دلخوش و‌مسرورم.
گردآورنده متن: حسن میرزایی
چوخ ساغول
یاشا تورک