الفبا و اهمیت آن :
پایه ، چهاچوب و عامل اصلی تصحیح و گسترش هر زبانی شکل نوشتاری آن می باشد . برای نوشتن هر زبانی به الفبا نیاز داریم . نوشتن در بین ملل ترک به بیش از ۸۵۰۰ سال پیش باز می گردد . در این مدت ۸۵۰۰ ساله زبان ترکی به الفباهای مختلفی نوشته شده است . اولین الفبای مورد استفاده ی ملل ترک زبان الفبای که تا این زمان اثبات شده است الفبای اورخون می باشد که کتیبه های سنگی نوشته شده به این الفبا در نواحی اورخون ، ینی سئی و تالاس آسیای مرکزی که امروزه جزء مرز جغرافیایی مغولستان محسوب می شود یافت شده است .
این الفبا مورد استفاده ی سلسله ی گۆک تۆرک ( ترکان آسمانی ) بوده و بعد ها ملل ایغور نیز که از متمدن ترین اقوام ملل ترک بشمار می روند از این الفبا استفاده کرده اند .
بعد از آن اقوام سومر و ایلام و ….. خط میخی را در بین النهرین بنا نهادند ( معادل میخ در زبان ترکی اوق ( اوخ ) می باشد که که فعل اوقوماک ( اوخوماک ) به معنای کنده کاری میخ بر روی سنگ یا هر ماده ی سخت دیگری می باشد ) که این الفبا بعد ها توسط بسیاری از ملل حاکم آن زمان مورد استفاده قرار گرفته است .
بعد این خط ملل ترک از سه نوع الفبا استفاده کردند که یکی الفبای سیریلیک بود که توسط ملل ترکی مورد استفاده قرار گرفت که ، یا زیر سلطه ی جمهوری شوروی بودند یا با آنها ارتباط نزدیک داشتند.
و الفای دیگر الفبای عربی بود که بیشتر توسط ملل ترک ایران و ترکیه و کلا ، ترکانی که با اعراب رابطه داشتند یا زیر سلطه ی اعراب بودند استفاده شد ، که قشقایی ها نیزاز این گروه محسوب می شوند .
آخرین الفبای مورد استفاده ی ملل ترک زبان الفبای لاتین می باشد که امروزه حدود نود و پنج درصد از این ملل از الفبای لاتین استفاده می کنند و علی رغم استفاده ی دیگر اقوام ترک از این الفبا قشقایی ها هنوز همانند فارس های ایران از الفبای عربی استفاده می کنند و این خود دلیل اصلی انحطاط و ناخالص بودن یا ورود لغات غیر ترکی در زبان ترکان قشقایی می باشد .
استفاده از الفبای عربی مشکلات فراوانی را برای زبان ما که جزئی از هویت ماست ایجاد کرده است که این خود دلیل اصلی انحطاط فرهنگ و تمدن قشقایی هاست ، که از اعقاب و بازماندگان قوم سومر ، ایلام و …… هستند می باشد .
از آنجا که زبان نعمتی از نعمات خالق جهان است توجه نکردن به آن و یا نابود کردن زبان یک ملت خود کاری غیر انسانی و بر خلاف قوانین الهی می باشد .
از جمله ی مشکلاتی که استفاده از الفبای عربی یرای زبان ما به وجود آورده است می توان به موارد زیر اشاره میکنیم :
۱ – برای نوشتن هر زبانی باید از الفبایی استفاده کرد که خواندن و نوشتن آن را تسهیل کند و ابهامات یادگیری آن را کاهش دهد . بطور مثال در کشور چین به علت استفاده از الفبایی مشکل به علت داشتن حروف زیاد و شکل سخت نوشتاری آن ، آمار بی سوادی بسیار بالاست .
۲ – در ترکی حروف صدا دار ۱۰ حرف می باشد درصورتی که حروف صدا دار الفبای عربی ۶ حرف بوده و برای رفع کمبود های حروف موجود ما باید برای ادای یک آوا چند حرف را باهم ترکیب کنیم که این نوشتن و ابهامات املایی بسیاری برای زبان ما بوجود می آورد .
۳ – در زبان ترکی حروف بی صدا همانند زبان عربی دارای تعدد شکل نوشتاری نمی باشد یعنی در زبان ترکی فقط یک نوع شکل نوشتاری برای حروف ( س ، ص ، ث ) ، ( ط ، ت ) ، ( ز ، ذ ، ض ، ظ ) ، ( ه ، ح ) و( ای ، ی ) و ….. وجود دارد . این خود یکی از عوامل ایجاد ابهام در نوشت ، یادگیری و خواندن می باشد .
۴ – اصولا برای هر آوا باید یک حرف استفاده شود و یکی از مشکلاتی که به برخی از زبان های غیر التصاقی می گیرند استفاده از چند حرف برای ادای یک آواست که در صورت استفاده از الفای عربی این مشکل نیز به وجود می آید .
۵ – به علت وجود قانون هماهنگی اصوات در زبان ترکی باید حروف صدا دار هر هجا از هجای قبلی خود پیروی کند و از طرفی بخاطر مشکل بودن استفاده ی علامت های اشاره ی فتحه و کسره و ضمه و تشدید در موقع تایپ با کامپیوتر الفبای عربی مشکلات عمده و اساسی دیگری را در خواندن و نوشتن به وجود می آورد که اصل پیشرفت زبان به طرف ساده تر شدن را زیر سوال می برد .
۶ – امروزه حدود ۹۵ درصد ملل ترک و بیش از نیمی از جهان از الفبای لاتین بطور مستقیم برای نوشتن زبان مادری و غیر مستقیم برای نوشتن زبان دوم استفاده می کنند از طرفی کل جهان برای نوشتن زبان بین المللی ( انگلیسی ) از الفبای لاتین استفاده می کنند که ما برای استفاده از منابع علمی دیگر ملل ترک زبان و جهان مجبوریم که در هر صورت از الفبای لاتین استفاده کنیم .
۷ – الفبای لاتین باعث جلوگیری از ورود کلمات بیگانه به زبان ترکی قشقایی می شود ( دلیل اصلی ورود کلمات بیگانه به زبان ترکی قشقایی و پایین آمدن درصد خلوص آن استفاده از الفبای عربی می باشد ) و از طرفی از اعمال تحریف در زبان مادری مان جلوگیری می شود و از این طریق می توان درصد خلوص زبان مادریمان را بالا برد و حداقل از نفرین ها ی گذشتگان و بدنامی در بین نسل آینده بدور ماند .
yazan : kamran feriyduni keşgöllü
در پایان مطالب چند بیت انتخابی از یکی شعاران قشقایی در مورد زبان را برای شما می آورم :
کیمسه کی دیل واریْ هرنه سر واریْ اولوسلار ایچینده اوٌجه یئر واریْ
کیمسه کی آناسیْ مامان سؤیلنییر گؤزوٌنده زعفیران سامان سؤیلنییر
اوشاق کی تانیْمیْیر سوْل وْ ساغیْنیْ
آناسیْ کور ائدمیش ائل اوْجاغیْنیْ
من توٌرکم اؤز دیلیم ایفتیخاریْم دیْر
بیراه ورن اؤنوٌ چز ناز د یل واریْم دیْر
(( شعر:عوض الله صفری کشکولی ))
دوستان محترم از کدام الفبا استفاده شود بهتر است ؟ الفبای لاتین یا الفبای عربی ؟
سلام جناب فریدونی به نظر بنده ترکهایی که به لاتین مینویسند بزرگترین خیانت را به فرزندان و نسل آینده خود کرده اند بنده دلایلم را که چندین صفحه است در ایمیل یا پیام خدمتتان عرض خواهم کرد موفق باشید نعمت بدری علی کردی
منظورم ترکهایی هست که زبان آنها با کلمات عربی و فارسی عجین شده است البته ممکن است کشورهایی همانند جمهوریهای شوروی که کمتر با زبان عربی و فارسی درتماس بودهاند این مشکل کمتر باشد
آقای ….شما از اصل زبان تورکی وقدمت آن غافل هستید بعد دوست دارید زبان تورکی هم مثل فارسی با حدود ۶۰ درصد عربی و رسم الخط عربی باشه این خیانت است نه اونی که در راه زبان تورکی و زدودن کلمات ولغات عربی وفارسی اهتمام وکوشش میکند لطف کنید رسم الخطی را همینجا معرفی کنید که به آواها هجاها وکلمات تورکی مثل فارسی آسیب نزند ودلایل خود را بطور خلاصه شرح دهید ممنون
بادرود به شرف قشقایی هایی کهدرراه اعتلای فرهنگ اصیل قشقایی تلاش میکنند.اصلی ترین عامل ازبین رفتن زبانها نداشتن رسم خط آن زبان است.بنده بعنوان یک معلم بازنشسته باتوجه به مشکلات زبان فارسی دررابطه با مشترکات زبان عربی بازمعتقدم چون این امریک امرکاملا تخصصی است افرادمتخصص فن باتشریک مساعی به یک خط واحدرسیده وپایریزی نموده وبرای تدریس آن درتمام فضاهای آموزشی تلاش گردد.امیدوارم افراددلسوزوباکمال دراین راه ازهیچ کوششی فروگذارننمایند.
به نظر بنده ما فقط در نوشتن ای و او قالین( ضخیم) مشکل اساسی داریم مثلا حداکثر ضرری که ما از نوشتن به رسمالخط عربی در نسا آینده خواهیم کرد این است که آنها را بصورت ای و او ساده تلفظ خواهند کرد تازه با تعریف این دو حرف در نرم افزارهای نگارش گر مانند آفیس و وورد این احتمال هم از بین میرود شما سری بزنید به فرهنگ لغت استانبولی ببینید چه مغلطه و مضحکه ای درست شده نزدیک به نصف کلمات فارسی و عربی هستند در صورتیکه یادگیرنده آنها راباید طوطی وار حفظ در خاطره بسپارد و هیچگونه پشتوانه تحلیلی از کلمات ندارد ترکیه نزدیک به ۱۵ حرفش با بقیه حروف تداخل پیدا کرده . کلاه گشادی بر سر ترکیه بخاطر این تجددگرایی رفته که دود آن تا ابدالدهر به چشم فرزندانشان خواهد رفت.خوتان از اصحاب قلم ترک زبان بپرسید ببینید کدام عاقلانه تر است آنچه زبان ما را نگه خواهد داشت نوشتن به لاتین نیست پایه گذاری سیستم های اموزشی و رسانه ای و ترتیب فرهنگسرای زبان قشقایی است